Dấu hiệu “hàm oan” người vô tội của CQTHTT đối với ông Hoàng Thanh H trong vụ án phạm tội Mua bán trái phép chất ma túy tại tỉnh Phú Thọ

Tôi là: Luật sư Nhâm Thị Lan – Trưởng văn phòng luật sư Hoàng Phát, là luật sư bào chữa cho ông Hoàng Thanh H: Trú tại tổ: 18, phố Minh Hà, phường Tiên Cát, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, hiện nay bị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Thọ cáo buộc hành vi phạm tội “mua bán trái phép chất ma túy” theo cáo trạng số: 18/CT – VKS ngày 28/10/2021.

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau: Ông Hoàng Thanh H bị Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ ra Quyết định khởi tố vụ án số 32 ngày 05/7/2012 đối với vụ án mua bán trái phép chất ma túy xảy ra tại tổ 17, khu Mộ Hạ, phường Bạch Hạc, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, sau đó đã ra Quyết định khởi tố bị can đối với 34 bị can về tội mua bán trái phép chất ma túy, trong đó có 3 bị can khai đã nhiều lần bán ma túy trái phép cho ông Hoàng Thanh H. Trên cơ sở kết quả điều tra ban đầu, ngày 11/7/2012, Cơ quan CSĐT ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam. Ngày 12/7/2012, khi thi hành Lệnh thì ông Hoàng Thanh H vắng mặt tại địa phương và quá trình khám xét không thu giữ được đồ vật, tài sản gì. Đến ngày 17/7/2013, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đã ra Quyết định truy nã đối với Hoàng Thanh H. Cũng trong khoảng thời gian này, ngày 20/7/2012, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với vụ án mua bán trái phép chất ma túy xảy ra ngày 11/7/2012, tại tổ 10, khu 2, phường Thanh Miếu, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, sau đó ra Quyết định khởi tố bị can đối với 13 bị can về tội mua bán trái phép chất ma túy, trong đó có 1 bị can khai đãnhiều lần mua heroine của Hoàng Thanh H. Ngày 16/10/2013, do thời hạn điều tra vụ án đã hết mà không xác định được Hoàng Thanh H đang ở đâu, vì vậy Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đã ra Quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự, Quyết định tạm đình chỉ điều tra bị can đối với Hoàng Thanh H. Trong thời gian tạm đình chỉ điều tra vụ án và bị can đối với Hoàng Thanh H thì ngày 08/11/2013, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với vụ án mua bán trái phép chất ma túy xảy ra ngày 30/10/2013 và ngày 18/11/2013 đã ra Quyết định khởi tố bị án và Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 1 bị cáo, bị cáo này khai rằng đã nhiều lần mua ma túy của Hoàng Thanh H. Ngày 16/12/2020, Hoàng Thanh H đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ trình diện, ngày 20/12/202, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ phục hồi điều tra vụ án hình sự và bị can đối với Hoàng Thanh H để tiến hành điều tra vụ án theo quy định của pháp luật. Tổng cộng ông Hoàng Thanh H bị khởi tố điều tra mua bán trái phép chất ma túy đối với 34 bánh ma túy.

Qua quá trình tham gia tố tụng tại giai đoạn điều tra, truy tố vụ án, tôi đã gửi đơn khiếu nại yêu cầu Điều tra bổ sung một số vấn đề trong hồ sơ chưa được Cơ quan cảnh sát Điều tra – Công an tỉnh Phú Thọ ( gọi tắt là: Cơ quan CSĐT) làm rõ. Do vậy, Cơ quan CSĐT đã có kết luận Điều tra bổ sung số: 60/CSMT (Đ3) ngày 02/10/2021 điều tra một số chứng cứ theo khiếu nại của luật sư trong vụ án còn chưa rõ ràng. Vì điều kiện để định khung hình phạt cho những tội phạm (mua bán trái phép chất ma túy) có tính chất phạm tội đặc biệt nghiêm trọng với mức án trung thân hoặc tử hình, thì chứng cứ buộc tội phải được đánh giá khách quan và vô cùng thận trọng, tránh làm oan sai người vô tội, bỏ lọt tội phạm. Do vậy, Các cơ quan tiến hành tố tụng buộc phải chứng minh Hoàng Thanh H phải hội tụ đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm, mang tính chủ quan, tính khách quan, chủ thể và khách thể được chứng minh theo quy trình khoa học của Bộ luật tố tụng hình sự.

Tuy nhiên, Kết luận Điều tra bổ sung chưa điều tra toàn diện và Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Thọ đánh giá chứng cứ không khách quan và đầy đủ để truy tố Hoàng Thanh H phạm tội theo khoản 4 Điều 251 Bộ luật hình sự. CQTHTT lại sử dụng lời khai của các đối tượng để đánh giá chứng cứ buộc tội Hoàng Thanh H, tôi cho là mang tính áp đặt, thiếu khách quan và phiến diện.

Thứ nhất:  Theo Bản kết luận Điều tra bổ sung số: 60/CSMT (Đ3) ngày 02/10/2021, về việc sao kê và thu giữ thư tín, số điện thoại liên quan đến Hoàng Thanh Hải trong thời gian các đối tượng khai đều liên hệ với Hoàng Thanh H. Nhưng tập đoàn viễn thông Quân đội không sao kê được theo yêu cầu của Cơ quan CSĐT thì không thể chứng minh được số điện thoại là công cụ/phương tiện phạm tội của Hoàng Thanh H như lời khai của các đối tượng.

Thứ hai: Vật chứng trong vụ án này là chiếc xe ô tô Matits BKS 19N – 0866 của Hoàng Thanh H đã bán từ tháng 6/2011, nếu như cứ tin theo lời khai của các đối tượng phạm tội mua bán trái phép ma túy trong vụ án này, mà không có bất kỳ chứng cứ nào khác ngoài lời khai của các đối tượng, như chiếc xe ô tô matit của H đã bán đi, mà vẫn có đối tượng khai là phương tiện giao ma túy thì sẽ không bao giờ có sự đánh giá chứng cứ khách quan và công bằng trong vụ án này đối với Hoàng Thanh H. Vì, Một bên khai là H có bán ma túy, nhưng H thì khai không mua/bán liên quan gì đến các đối tượng này, thậm chí có đối tượng H còn không quen biết, thì chứng cứ nào để Cơ quan truy tố khẳng định lời khai của các đối tượng này là có cơ sở.

Thứ ba: Việc xác định nguồn gốc Heroine các đối tượng bán cho Hoàng Thanh H chưa được làm rõ trong giai đoạn điều tra. Tất cả lời khai của các đối tượng trong các vụ án mua bán trái phép chất ma túy đang chấp hành án phạt tù, đều được xây dựng bởi các kịch bản, mà CQTHTT đã cố tình không chứng minh các chứng cứ để làm rõ tính khách quan, tính liên quan và tính minh bạch trong vụ án. Nhưng vẫn kết tội Hoàng Thanh là không đủ căn cứ. Vì lời khai có thể thay đổi, còn chứng cứ là những phương tiện liên quan được thể hiện trong lời khai như sim/số điện thoại, sao kê và xe ô tô/xe máy được giao dịch trong suốt quá trình giao dịch ma túy. Nhưng điều vô lý là CQTHTH không thu thập/ không chứng minh được bất cứ vật chứng nào liên quan đến Hoàng Thanh H? thì làm sao chứng minh được thời gian/ địa điểm Hoàng Thanh H có hành vi phạm tội, mà CQTHTT buộc phải chứng minh theo quy định tại Đ85 BLTTHS năm 2015.

Trong vụ này, lời khai của các đối tượng liên quan chỉ là một trong những cơ sở để xác định là nguồn chứng cứ được quy định tại Điều 87 BLTTHS, CQTHTT không có bất kỳ hoạt động điều tra nào liên quan đến vật chứng thể hiện qua lời khai của các đối tượng? mà luật TTHS quy định nghĩa vụ  CQTHTT phải chứng minh? Theo Điều  87 BLTTHS năm 2015, mặc dù lời khai của các đối tượng có thể thay đổi, còn vật chứng liên quan thì không bao giờ thay đổi. Cho nên để có chứng cứ đánh giá khách quan tôi đề nghị Cơ quan CSĐT cần thu thập những chứng cứ được nêu trong hồ sơ, nhưng lại không được thể hiện khách quan trong hồ sơ vụ án.

Thứ tư: Tại kết luận Điều tra bổ sung số: 60/CSMT cơ quan CSĐT chưa tiến hành lấy lời khai của một số nhân chứng có liên quan vì lý do tại thời điểm điều tra do những người này sống ở vùng có dịch covid – 19 đang phải áp dụng chỉ thị 15 và chỉ thị 16 của chính phủ, cho nên chưa lấy được lời khai. Nhưng Cơ quan CSĐT vẫn xác nhận là một số nhân chứng khác đều xác nhận trong thời gian các đối tượng khai mua bán ma túy là Hoàng Thanh H làm việc tại công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Hải Hà. Tuy nhiên Cơ quan CSĐT cho rằng: Mốc giới thời gian của những người này khai mâu thuẫn nhau, do vậy, Tôi đề nghị tiếp tục xác minh lời khai của các nhân chứng chưa lấy được lời khai để chứng minh thời gian từ năm 2008 đến năm 2012 ông Hoàng Thanh H làm thuê cho công ty Hải Hà trong tỉnh Đắc Lắc và tỉnh An Giang là khách quan. Mặt khác, lời khai của những người làm chứng nêu trên, cơ quan CSĐT không thể đáng giá là “ mâu thuẫn”, các nhân chứng vẫn khai trong khoảng thời gian từ 2008 đến năm 2012. Do vậy, để khẳng định lại mốc thời gian làm việc cho công ty Hải Hà cần phải xác minh lời khai của những nhân chứng còn lại là người cùng sống chung cả quá trình làm việc với Hoàng Thanh H là vô cùng cần thiết.

Thứ năm: Trong giai đoạn Điều tra, cơ quan Điều tra không đi xác minh nơi làm việc của ông H tại Campot – Campuchia trong thời gian H bị truy nã, mặc dù hỏi, ông H khẳng định nhớ địa chỉ và chỉ dẫn chỗ làm việc  tại tỉnh Campot – Campuchia( tại bản hỏi cung ngày 29/4/2021), nhưng Cơ quan điều tra không xác minh làm rõ mà lại kết luận cho rằng: Hoàng Thanh H cố tình không nhớ địa chỉ chính xác, gây khó khăn cho công tác Điều tra ( trang 21 BKLĐT) là không khách quan.

Như vậy, từ những căn cứ nêu trên, với tư cách là luật sư bào chữa cho Hoàng Thanh Hải, tôi kính đề nghị Quý Tòa có thẩm quyền xem xét toàn diện nội dung vụ án một cách khách quan và đầy đủ, để trả hồ sơ điều tra những chứng cứ chưa được làm rõ, nhưng kết tội Hoàng Thanh Hải là không đủ cơ sở pháp lý được chứng minh theo quy định của pháp luật.

Cuối cùng, với tất cả các lý lẽ và căn cứ rõ ràng mà tôi trình bày cùng nhiều bằng chứng xác đáng mà tôi cung cấp thêm, tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, Đại diện Viện kiểm sát đã phải rút một phần truy tố đối với Hoàng Thanh H. Đây là một vụ án đặc thù, kéo dài suốt gần 10 năm ròng rã, kết quả này mặc dù chưa được như Luật sư kì vọng nhưng thực sự đó là một thành công lớn. Gia đình và Luật sư sẽ tiếp tục “chiến đấu” để đòi lại công lý cho ông Hoàng Thanh H.

Luật sư Nhâm Thị Lan – Văn phòng Luật sư Hoàng Phát

(Bài viết này thuộc về Văn phòng Luật sư Hoàng Phát, vui lòng trích nguồn khi sử dụng. Bài viết có thể được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau. Điều khoản được áp dụng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc. Mọi ý kiến thắc mắc về bài viết vui lòng liên hệ qua địa chỉ mail luathoangphat@gmail.com.)