Người dưới 18 tuổi có hành vi cố ý gây thương tích có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Em em học lớp 10 bị một anh lớp 12 đánh gãy mũi, gia đình em đã báo công an, gia đình người đánh đã đưa cho gia đình em 10 triệu và xin lỗi nhưng thái độ không ăn năn, hối hận. Gia đình em rất sợ sự việc bị đánh lại tiếp diễn. Vậy, trong trường hợp gia đình em đề nghị xử lý theo quy định của pháp luật thì người đánh em em có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

Trả lời:

– Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

“Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự

1.Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này”.

– Điều 134 Bộ luật Hình sự quy định tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác:

“Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác

1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;

b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;

c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;

đ) Có tổ chức;

e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

g) Trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;

h) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do được thuê;

i) Có tính chất côn đồ;

k) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân…”.

Theo đó, người dưới 18 tuổi có hành vi cố ý gây thương tích thì có 2 trường hợp sau:

Trường hợp 1: Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi: phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.

Người từ đủ 16 tuổi có hành vi cố ý gây thương tích mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 điều 134 BLTTHS thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác”

Trường hợp 2: Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về “tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác” trong trường hợp tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng (khung hình phạt từ 7 năm tù trở lên).

Người dưới 18 tuổi “cố ý gây thương tích” có được miễn trách nhiệm hình sự không?

Người dưới 18 tuổi có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi:

– Thực hiện “tội phạm nghiêm trọng do vô ý” hoặc “tội phạm ít nghiêm trọng” gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc tài sản của người khác;

– Đã tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;

– Được người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của người bị hại tự nguyện hòa giải và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự.

Theo đó, người dưới 18 tuổi “cố ý gây thương tích” có thể được miễn trách nhiệm hình sự nếu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng (hình phạt tù đến 3 năm) thuộc các trường hợp trên.

Nếu không thuộc trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự thì có thể được áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng (theo quy định tại điều 36, 37, 38, 39 Luật Tư pháp người chưa thành niên phạm tội) khi có các điều kiện sau đây:

– Có chứng cứ xác định người chưa thành niên đã thực hiện hành vi phạm tội;

– Người chưa thành niên thừa nhận mình đã thực hiện hành vi phạm tội;

– Người chưa thành niên đồng ý bằng văn bản về việc xử lý chuyển hướng.

Các biện pháp xử lý chuyển hướng:

1. Khiển trách.
2. Xin lỗi bị hại.
3. Bồi thường thiệt hại.
4. Giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
5. Quản thúc tại gia đình.
6. Hạn chế khung giờ đi lại.
7. Cấm tiếp xúc với người có nguy cơ dẫn đến người chưa thành niên phạm tội mới.
8. Cấm đến địa điểm có nguy cơ dẫn đến người chưa thành niên phạm tội mới.
9. Tham gia chương trình học tập, dạy nghề.
10. Tham gia điều trị hoặc tư vấn tâm lý.
11. Thực hiện công việc phục vụ cộng đồng.
12. Giáo dục tại trường giáo dưỡng”.

Theo đó, em bạn dưới 16 tuổi bị người dưới 18 tuổi đánh, thì gia đình bạn xem xét có thể hòa giải với người đánh em bạn, hoặc yêu cầu cơ quan Công an xử lý theo quy định của pháp luật. Khi đó, người đánh em bạn có thể sẽ bị khởi tố, truy cứu TNHS về “tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác”, phải chịu TNHS hoặc được miễn TNHS hoặc được áp dụng các biện pháp xử lý chuyển hướng theo quy định trên.

(Bài viết này thuộc về Văn phòng Luật sư Hoàng Phát, vui lòng trích nguồn khi sử dụng. Quy định pháp luật có thể đã thay đổi tại thời điểm bạn đang đọc. Mọi ý kiến thắc mắc về bài viết vui lòng liên hệ qua địa chỉ mail luatsuhoangphat@gmail.com)