Vụ em họ 8 tuổi bị chết ở Thanh Hóa: Trách nhiệm pháp lý của người anh họ ra sao?

Nội dung sự việc:

Do bố mẹ đi làm ăn ở Đài Loan (Trung Quốc), nên cháu T.Q.V (SN 2012) và em trai là T.Q.T (SN 2017) ở với ông bà nội tại thôn Hoạch Thôn.

Khoảng 7h ngày 20.9, chị N.T.T (SN 1994) đưa hai con là T.Q.A và T.Đ.D đến gửi ông bà nội trông giúp. Bố cháu V. là anh trai ruột của bố cháu A.

Tại nhà ông bà nội, 4 cháu gồm: V., A., D. và T. cùng chơi với nhau. Đến hơn 14h cùng ngày, ông bà nội đi gặt lúa, V. ở nhà trông các em. Trong lúc chơi, V. và A. xảy ra mâu thuẫn, cãi vã và xô xát. Sau đó, V. đã dùng hung khí sát hại A.

Sau khi không thấy cháu A về nhà, ông C (cha ruột cháu A) cùng người thân tổ chức tìm kiếm nhưng không có kết quả. Ông C đã báo tin lên xã.

Đến cuối giờ chiều cùng ngày, sau nhiều giờ tìm kiếm, người thân phát hiện bé A trong bao tải ở dưới mương nước thuộc thôn Hoạch Thôn, xã Định Tăng cũ (nay thuộc xã Yên Định). Lúc này, bé A đã tử vong.

Nghi phạm sát hại cháu A là TQV (sinh năm 2012), là anh họ của cháu A. Nghi phạm chỉ mới 13 tuổi thì sẽ chịu trách nhiệm pháp lý như thế nào?

Vụ việc có dấu hiệu của tội giết người theo Điều 123 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017, 2025). Tuy nhiên, để có căn cứ xử lý cần xem xét “tuổi chịu trách nhiệm hình sự” theo quy định tại Điều 12 BLHS.

Cụ thể, Điều 12 BLHS quy định:
– Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu TNHS về mọi tội phạm.
– Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu TNHS về tội phạm rất nghiêm trọng (có khung hình phạt từ trên 7 năm tù đến 15 năm tù), tội phạm đặc biệt nghiêm trọng (có khung hình phạt đối với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình). Trong đó có tội “giết người” theo Điều 123 BLHS.

Theo đó, đối với người dưới 14 tuổi thì pháp luật không đặt ra chế tài hình sự, thay vào đó là xử lý bằng biện pháp hành chính theo quy định tại Điều 91, 92 Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Theo đó, nghi phạm có thể sẽ bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng. Đây là biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm pháp luật nhằm mục đích giúp họ học văn hóa, học nghề, lao động, sinh hoạt dưới sự quản lý, giáo dục của nhà trường.

Trường hợp, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 (phạm tội giết người) thì phải chịu TNHS về tội giết người, mức phạt tù tối đa được áp dụng theo quy định tại điều 119 Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024:
– Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật của BLHS được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 9 năm tù, nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 2/5 mức phạt tù mà điều luật của BLHS quy định;

– Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật của BLHS được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù, nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 1/2 mức phạt tù mà điều luật của BLHS quy định khi phạm một trong các tội sau đây: Tội giết người; tội hiếp dâm; tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi; tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi; tội sản xuất trái phép chất ma túy.

Do đó, nếu người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 thực hiện hành vi “giết người” thì mức hình phạt cao nhất không quá 12 năm trong trường hợp phạm tội có khung hình phạt cao nhất đến tử hình.

Vụ án là lời cảnh tỉnh về việc giáo dục trẻ em. Gia đình, nhà trường và xã hội cần tăng cường giáo dục đạo đức, pháp luật, kỹ năng sống, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực từ mạng xã hội và môi trường sống, để trẻ em có một môi trường an toàn, lành mạnh, góp phần hình thành nhân cách đúng đắn cho thế hệ tương lai.

(Bài viết này thuộc về Văn phòng Luật sư Hoàng Phát, vui lòng trích nguồn khi sử dụng. Điều khoản được trích dẫn có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc. Mọi ý kiến thắc mắc về bài viết vui lòng liên hệ qua địa chỉ mail luatsuhoangphat@gmail.com)