Chồng không được yêu cầu ly hôn dù vợ có thai, sinh con với người khác. Nhưng vợ có được yêu cầu ly hôn với chồng hoặc hai vợ chồng thuận tình ly hôn thì có được không?

Hội đồng thẩm phán TAND tối cao ban hành Nghị quyết số 01/2024 hướng dẫn áp dụng một số quy định của pháp luật trong giải quyết vụ việc về hôn nhân và gia đình. Nghị quyết này có hiệu lực từ 1.7.2024.

1/. Nếu người vợ mang thai không phải với chồng thì chồng có được quyền yêu cầu ly hôn không?

Tại khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định “Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi”.

Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán – Tòa án nhân dân Tối cao đã có hướng dẫn cụ thể 3 trường hợp chồng không được ly hôn vợ mà không phân biệt vợ có thai với ai hoặc sinh con với ai.

Thứ nhất: Vợ đang có thai

“Đang có thai” là khoảng thời gian vợ mang trong mình bào thai và được cơ sở y tế có thẩm quyền xác định cho đến thời điểm sinh con hoặc thời điểm đình chỉ thai nghén.

Thứ hai: Vợ sinh con

“Sinh con” là thuộc một trong các trường hợp:

(1) Vợ đã sinh con nhưng không nuôi con trong khoảng thời gian từ khi sinh con đến khi con dưới 12 tháng tuổi;

(2) Vợ đã sinh con nhưng con chết trong khoảng thời gian dưới 12 tháng tuổi kể từ khi sinh con;

(3) Vợ có thai từ 22 tuần tuổi trở lên mà phải đình chỉ thai nghén- Vợ có thai từ 22 tuần tuổi trở lên mà phải đình chỉ thai nghén.

Thứ ba: Vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi

Vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi được tính từ ngày vợ sinh con. Chồng không được ly hôn khi vợ nuôi con dưới 12 tháng tuổi kể cả là con ruột hay con nuôi.

Ngoài 3 trường hợp quy định như trên thì Nghị quyết còn có nội dung hướng dẫn trong tình huống mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Cụ thể, khoản 6, điều 2 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP quy định :

“Chồng của người mang thai hộ không có quyền yêu cầu ly hôn khi vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi;

Chồng của người nhờ mang thai hộ không có quyền yêu cầu ly hôn khi vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi hoặc khi người mang thai hộ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi”.

2/. Chồng không được ly hôn vợ nhưng vợ có quyền yêu cầu ly hôn chồng hoặc hai bên thuận tình ly hôn thì có được không?

V­­ới hướng dẫn tại nghị quyết có thể hiểu rằng dù người vợ vi phạm nghĩa vụ một vợ một chồng dẫn tới có thai, sinh con với người khác thì người chồng cũng không có quyền ly hôn trong khoảng thời gian người vợ đang mang thai, sinh con theo luật định. Việc này nhằm bảo vệ tối đa quyền lợi cho phụ nữ và trẻ em. Giai đoạn đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, cả người mẹ và đứa trẻ đều rất dễ bị tác động tiêu cực từ các yếu tố bên ngoài, trong đó có việc ly hôn. Vì thế, quy định tại luật và hướng dẫn tại nghị quyết hướng tới hạn chế thấp nhất những tác động tiêu cực có thể xảy ra.

Theo quan điểm của luật sư VPLS Hoàng Phát thì trong các trường hợp trên chỉ hạn chế quyền ly hôn của người chồng với người vợ chứ không hạn chế trường hợp người vợ yêu cầu ly hôn với người chồng hoặc hai bên (vợ chồng) thuận tình ly hôn. Khi đó, Tòa án có thẩm quyền sẽ không từ chối mà sẽ thụ lý giải quyết theo thủ tục chung.

Bài viết này của Luật sư, chỉ mang tính chất tham khảo, không sử dụng vào mục đích thương mại hoặc bất kỳ hình thức nào khác có hành vi, vi phạm pháp luật./.