Thủ tục khai nhận thừa kế với những người thừa kế theo pháp luật?

Xin chào luật sư, Luật sư cho tôi hỏi: “Bố tôi lấy mẹ tôi không có đăng ký kết hôn, nay bố tôi mất đi để lại 1 căn nhà 2 tầng trên thửa đất 200m, nay mẹ tôi muốn làm khai nhận thừa kế cho 02 anh em tôi phần của bố tôi và mẹ tôi đươc hưởng 1/2 tài sản chung và hưởng 1/3 kỷ phần thừa kế của bố tôi để lại. Luật sư cho tôi hỏi mẹ tôi được hưởng như vậy có đúng pháp luật không? Và quy định tại đâu?”.

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới Văn phòng Luật sư Hoàng Phát, chúng tôi xin gửi đến bạn một số thông tin tư vấn sau:

Vấn đề đầu tiên cần xác định là quan hệ vợ chồng của bố và mẹ bạn có được coi là quan hệ hôn nhân hợp pháp hay không. Như bạn đề cập thì bố lấy mẹ không có đăng ký kết hôn, nên cần căn cứ vào thời điểm hai người bắt đầu chung sống với nhau để xác định.

Khoản 2 Điều 44 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP quy định “Đối với các trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 03 tháng 01 năm 1987 mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích và tạo điều kiện để đăng ký kết hôn. Quan hệ hôn nhân được công nhận kể từ ngày các bên xác lập quan hệ chung sống với nhau như vợ chồng. Thẩm quyền, thủ tục đăng ký kết hôn được thực hiện theo quy định tại Điều 18 của Luật hộ tịch”.

Sẽ có hai trường hợp xảy ra:

*Bố và mẹ bạn chung sống với nhau trước ngày 03/01/1987 mà không đăng ký kết hôn.

Trường hợp này thì quan hệ hôn nhân của bồ và mẹ bạn vẫn được pháp luật công nhận.

Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình, mọi tài sản hình thành hơp pháp trong thời kỳ hôn nhân mà hai vợ chồng không có thỏa thuận với nhau thì là tài sản chung của hai vợ chồng, và sẽ được chia đôi. Nên mẹ của bạn đương nhiên được hưởng 1/2 phần tài sản bố bạn để lại.

Về thủ tục khai nhận thừa kế cho 02 anh em bạn và mẹ bạn sẽ được tiến hành tại Ủy ban xã, phường, thị trấn hoặc ở bất kỳ văn phòng công chứng nào trên địa bàn nơi có bất động sản.

Hồ sơ cần chuẩn bị gồm:

 – Giấy chứng tử của người để lại di sản

– Giấy tờ hợp lệ chứng minh di sản thuộc quyền sở hữu của người để lại di sản (hoặc các giấy tờ có giá trị tương đương)

– Giấy tờ chứng minh quan hệ của người để lại di sản với người được hưởng di sản

– Giấy tờ tùy thân của những người được hưởng di sản

Sau khi xác nhận hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, hồ sơ khai nhận di sản thừa kế sẽ được niêm yết công khai tại Trụ sở UBND trong thời hạn 15 ngày, nếu không có khiếu nại, tố cáo thì tổ chức công chứng chứng nhận văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế hoặc khai nhận thừa kế.

*Bố và mẹ bạn chung sống với nhau sau ngày 03/01/1987 mà không đăng ký kết hôn.

Trong trường hợp này thì quan hệ hôn nhân của bố và mẹ bạn không được công nhận là hợp pháp.

Ngôi nhà trên thửa đất 200m vẫn sẽ là tài sản chung của hai người nhưng mẹ bạn không được đương nhiên hưởng 1/2 tài sản. Việc mẹ bạn được hưởng bao nhiêu phần tài sản sẽ căn cứ vào phần công sức mẹ bạn đóng góp để tạo dựng nên tài sản.

Do không được công nhận là vợ chồng hợp pháp nên mẹ bạn cũng không nằm trong những người được hưởng thừa kế theo quy định tại khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Cơ sở pháp lý:

– Bộ luật Dân sự năm 2015

– Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014

– Luật Công chứng năm 2014

– Nghị định số 29/2015/NĐ-CP

– Nghị định số 123/2015/NĐ-CP

(Trên đây là nội dung tư vấn Văn phòng Luật sư Hoàng Phát gửi đến bạn. Điều khoản được áp dụng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc. Nếu có bất kì thắc mắc liên quan hoặc có vấn đề pháp lý cần được hỗ trợ tư vấn chi tiết, vui lòng cung cấp thêm thông tin và liên hệ qua địa chỉ mail luathoangphat@gmail.com hoặc gọi đến số 0966 916 551.)